تیراندازی در باد 2 (جنبه روانشناختی تیراندازی در باد)

بسم الله الرحمن الرحیم

تیراندازی در باد 2  

جنبه روانشناختی تیراندازی در باد نوشته  Bill Collaros  

ترجمه و تنظیم : میثم کماسایی

تیراندازی در باد

جنبه­ ی روان­شناختی تیراندازی در باد

بیل کولاروس (Bill Collaros)

بیایید نخست جنبه­ ی روان­شناختی موضوع را بررسی کنیم. این که شما از نظر هیجانی چه احساسی نسبت به باد دارید، می­تواند تأثیر عمده­ای بر امتیاز شما داشته باشد.

بیشتر تیراندازان موافقند که هیجانات منفی می­تواند بر امتیاز شما اثر بدی بگذارد؛ اما بیشترشان درک نمی­کنند که هیجانات مثبت هم می­توانند به همان بدی یا حتی بدتر از هیجانات منفی باشند. نتیجه­ بخش­ترین حالت هیجانی، حفظ خونسردی است. برای این که بهترین تیراندازی خود را داشته باشید، هرگز به خود اجازه­ی هیچ احساسی را چه خوب و چه بد ندهید. هیجانات باعث آزادسازی آدرنالین می­شوند؛ آدرنالین در بیشتر جانداران توان را افزایش می­دهد اما بر هماهنگی خوب حرکتی اثر منفی دارد. علاوه بر این اگر به خود اجازه دهید پس از یک تیراندازی خوب خوشحالی کنید، پس از یک تیراندازی ضعیف نیز احساس ناامیدی خواهید کرد و از نظر روان­شناسی، اهمیت ناامیدی از خوشحالی بیشتر است؛ بنابراین دلسرد خواهید شد و ممکن است در تیراندازی­های بعدی نیز شکست بخورید. بهترین حالت برای قبل و در حین مسابقه حفظ خونسردی کامل است. بعد از این که آخرین دور تیراندازی انجام شد به اندازه­ی کافی برای جشن گرفتن یا غصه خوردن وقت خواهید داشت.

بنابراین بیایید کمی درباره­ی این صحبت کنیم که هم قبل و هم در حین مسابقه چگونه باید ذهن خود را در چارچوب مناسبی قرار دهید. 

پیش از مسابقه باید آگاهانه به خودتان یادآوری کنید که:

اگر باد برای شما بد است، به همان اندازه برای دیگران نیز بد خواهد بود. باد به شما ضرر نمی­رساند. فقط به تیراندازانی ضرر می­رساند که از نظر روان­شناختی تحت تأثیر آن قرار گیرند.

نباید انتظار داشته باشید که رکورد شخصی خود را بهبود بدهید. انتظار این که بهترین رکوردتان در شرایط آب و هوایی نا مناسب رخ دهد، انتظاری غیر واقعی است. داشتن انتظارات واقع­بینانه در هر زمان که تیراندازی می­کنید (مخصوصاً در باد) اهمیت زیادی دارد.

حتی انتظار امتیازهای عالی هم نداشته باشید. به احتمال زیاد باد امتیازات را کاهش می­دهد، اما امتیازات «همه» را.

تکرار می­کنیم: باد به ضرر شما نیست.

حالا می­رسیم به نکته­ ای که هضمش برای بیشتر تیراندازان آسان نیست. باید شجاعانه اعتقاد راسخ داشته باشید که پیروزی اهمیت ندارد. «پیروزی» یا «شکست» افکار هیجانی هستند. اگر به پیروزی فکر کنید، هر فکر خوبی امید شما را بالا می­برد و هر تیراندازی بدی ترس و تردیدهای شما را افزایش می­دهد و هیجاناتتان شما را به سوی سقوط می­برد. در عوض با حفظ خونسردی بر این تمرکز کنید که در هر تیراندازی بهترین عملکرد خود را داشته باشید. در حقیقت شما روی پیروز شدن یا نشدنتان کنترل بسیار اندکی دارید. تیراندازان دیگر و امتیازات آنها هستند که تعیین ­کننده ­اند. با این وجود، این که در هر تیراندازی بهترین عملکردی را که در توان دارید ارائه دهید کاملاً در کنترل شماست. هدف شما باید این باشد که مسابقه را به این شکل به پایان برسانید که بدانید در هر تیراندازی بیشترین توان خود را به کار برده­اید.

اگر این حقایق را بپذیرید حتی پیش از این که مسابقه شروع شود از بیشتر تیراندازان دیگر جلو افتاده­اید.

تیراندازی در باد

در طول رقابت باید:

  • به اسلحه و پرچم­های بادنمای خود اعتماد کنید.
  • از نگرانی برای تیراندازی­های قبلی خودداری کنید. فقط از آنها بیاموزید و پیش بروید.
  • از هیجانات دور بمانید و خونسردی از هیجاناتی که باعث می­شوند در تیراندازی عجله کنید، جلوگیری می­کند. آرام باشید. منتظر وضعیت باد مورد نظر خود بمانید. خود را به یک تیراندازی نامطمئن متقاعد نکنید.
  • اگر خواست یا نیاز شما تیراندازی در وضعیت جدید است، به اهداف قلق­گیری برگردید و محل اصابت را ثبت کنید.
  • تمرکز کامل خود را بر تیراندازی فعلی­تان بگذارید. هر هیجانی (مثبت یا منفی) می­تواند باعث کاهش تمرکز شما شود.
  • تنها تیراندازی کنید، تیراندازی­های قبلی را بررسی کنید و از آنها بیاموزید و دوباره تیراندازی کنید. کاری کنید هر تیراندازی شما بهترین تیراندازی ممکن شما در این وضعیت باشد.
  • پذیرش وضعیت، خودداری از درگیر شدن هیجانی، و حفظ هدف­گذاری صحیح شما را نیمی از راه پیش می­برد و باد را به دوست شما تبدیل می­کند.

جنبه ­ی فنی تیراندازی در باد

جنبه­ی دیگری که می­تواند باد را به دوست شما تبدیل کند، جنبه­ی فنی کار است. یک رویکرد فنی استوار و باثبات هم امتیاز واقعی شما و هم اعتماد به نفس شما را در توانایی­هایتان بهبود می­دهد. بیایید مرحله به مرحله جنبه­ های فنی را بررسی کنیم. در اینجا مراحلی مطرح می­شود که با کمک آنها می­توانید در روزهای بادخیز امتیازات خود را بهبود دهید.

تیراندازی در باد

تجهیزات خوب بخرید. سپس به اندازه­ی کافی با آن تیراندازی کنید تا خودش و قابلیت هایش را بشناسید. در استفاده از آن اعتماد به نفس داشته باشید. بدون اعتماد به نفس پس از هر تیراندازی ضعیف به جای آن که به سادگی اثر باد را بپذیرید، تجهیزات خود را زیر سئوال می­برید.

پرچمهای بادنمای خوب بخرید و خواندن اطلاعات آنها را یاد بگیرید. (من به شخصه پرچم های دوقلوی ویک (Wick) با دم دوشاخه و فرفره را ترجیح می­دهم. آن مربوط به زمانی است که باید مبارزه در میان تیراندازان باتجربه را آغاز کنید!) همه­ی پرچمهای شما بایستی یکسان باشند. برای سلاح خفیف بنچ­رست (rimfire benchrest) سه تا از شش پرچم شما کفایت می­کند. داشتن پرچم بیشتر اطلاعات بیشتری به شما می­دهد ولی در عین حال پیگیری ذهنی آنها را دشوار می­کند. من از چهار پرچم در 10، 20، 30 و 40 یاردی استفاده می­کنم. همه­ی پرچمها را نگاه می­کنم ولی تأکید بیشتر روی پرچمهای نزدیکتر است.

تیراندازی در باد

در زمان تمرین «دقیقاً» طوری تیراندازی کنید که در زمان مسابقه انجام می­دهید. رست­های خود را درست به همان شکل تنظیم کنید. هر قطعه از تجهیرات را همیشه همان جای ثابت روی میز بگذارید. اگر لازم شود روی میز دنبال چیزی بگردید تمرکزتان را از دست می­دهید و چه بسا وضعیتتان را نیز از دست بدهید.

تیراندازی در باد

در خلال روزهای تمرین، در آرامش و در وضعیت بدون باد، شرایط صفر خوبی ایجاد کنید. تنظیمات طبلکهای سمت و ارتفاع را در دوربین خود طوری ثبت کنید که همیشه بتوانید به آنها رجوع کنید. اعتماد به شرایط صفر خود بخشی از اعتماد به تجهیزات است.

زود وارد مسابقه شوید. پرچم های خود را کار بگذارید و چند دقیقه پیش از آغاز مسابقه آنها را بررسی کنید. پرچمهای دیگر اطراف را هم مخصوصاً آنهایی را که جهت مخالف دارند بررسی کنید. آنها می­توانند پیش از این که تغییر جهت به پرچم های شما برسد، تغییرات در شرف وقوع را به شما هشدار دهند. بین دو تا چهار وضعیت باد را که مطلوب شماست شناسایی کنید. این وضعیتها باید آنقدر طول بکشند که قابل تیراندازی باشند. (خیلی از وضعیتهای «خوب» آنقدر طول نمی­کشند که به تیراندازی برسند یا اغلب تغییر جهت می­دهند.) باید یکی از وضعیت ها را به عنوان وضعیت حاکم در نظر بگیرید حتی اگر خوب به نظر نرسد. وقتی وضعیتی حاکم است یعنی چه بخواهید و چه نخواهید، باید در آن شرایط تیراندازی کنید، پس بهتر است برایش آماده باشید.

تیراندازی در باد
بادخوانی

همیشه تایمر را طوری تنظیم کنید که بتواند به سرعت به شما بگوید چقدر زمان در مسابقه برایتان باقی مانده است. اگر این را ندانید طبیعتاً نگران خواهید شد و در تیراندازی عجله خواهید کرد. (و این نگرانی حواستان را پرت می­کند و نمی­توانید تمرکز کنید.) تایمر را در تمرین هم دقیقاً عین شرایط مسابقه به کار ببرید.

تیراندازی در باد

تیراندازی در باد

با شروع مسابقه به اندازه­ی کافی تیراندازی قلق­گیری را انجام دهید تا مطمئن شوید که میزان دریفت و پیشگیری لازم برای هر وضعیت خود را می­دانید.

دوربین را تنظیم نکنید مگر این که شرایط باد چنان بد باشد که مجبور باشید. اگر باد بد باشد یعنی احتمالاً آنقدر تغییر می­کند که مجبور خواهید بود در وضعیتهای مختلف تیراندازی کنید. اگر دوربین را تنظیم کنید، تنظیمات مورد نظرتان که بقه شما آمادگی بیشتر داده اند به آسانی از دست می­رود. آسان­تر آن است که شرایط صفر بدون باد را حفظ کنید و فقط فاصله بدهید. نگاه داشتن شرایط صفر همچنین یادگیری از هر تیراندازی را آسان­تر می­کند. اگر دوربین را تنظیم کنید خیلی دشوار است که بفهمید باد واقعاً چه تأثیری می­گذارد. اگر واقعاً مجبورید که دوربین را تنظیم کنید، شرایط صفر را طوری ثبت کنید که همیشه بتوانید به آن رجوع کنید. بله می­دانم که اگر هدف را در وسط تنظیم کنید دقیقتر می­شدید، اما از کشیدن ماشه در آرامش حرف نمی­زنیم. موضوع، جنگ بقا در وضعیت های بد است.

وضعیتی را انتخاب کنید که در آن همه­ی پرچم های شما تقریباً در وضعیت یکسانی باشند. حتی اگر سرعتشان یکسان خوانده نشود، دست کم جهت یکسانی را نشان دهند. اگر بعضی از پرچمها جهت خلاف پرچم های دیگر را نشان می­دهند، از تیراندازی خودداری کنید.

صبور باشید. منتظر وضعیت خود بمانید. اگر در زمان معقول به وضعیت مناسب دست نیافتید به عقب برگردید و قلق­گیری کنید و وضعیت حاکم جدیدی تعیین کنید. این وضعیت را یادداشت کنید و بعد به ثبت رکورد برگردید.

این مراحل را به عادت خود تبدیل کنید و می­بینید که تیراندازی شما به طور معناداری بهبود می­یابد.

بیشتر نکاتی که به آن اشاره کرده­ام بدیهی هستند. در اینترنت ابزار بصری مختلفی وجود دارد که هدفش نشان دادن تأثیر وضعیتهای مختلف باد بر محل اصابت است. این ابزار بصری ممکن است از نظر تئوریکی تقریبی باشند، اما چیزی نیستند که در محدوده­هایی که من بیشتر با آنها مواجه شده­ام واقعاً رخ دهند. ابزارهای بصری کلی قطعاً آنقدر دقیق نیستند که بتوان در خلال یک مسابقه به آنان تکیه کرد. محدوده­ی تیررس و واریانسهای واقعی در باد ضروری­اند تا بدانیم اثر باد بر محل اصابت شما چقدر دقیق خواهد بود.

در ابتدای این مقاله اشاره شد که سلاح بنچ­رست تحت تأثیر باد است این به علت پایین بودن ضریب مقاومت پرتابه در برابر هوا در پرتابه­ های خفیف و ایررایفل است. علاوه بر این در قوانین بنچ­رست خفیف، باد چیزی بیش از یک عامل است.  در بنچ­رست سنترفایر تنها پنج شلیک در هر مسابقه امکان­پذیر است. نسبتاً آسان است که پنج شلیک را در یک یا حداکثر دو وضعیت باد انجام دهید. با این حال در قوانین بنچ­رست خفیف و ایررایفل، بیست و پنج شلیک لازم است که باید به هدفهای مختلف شلیک شود. عملاً ممکن نیست که بدون مواجهه با سه، چهار یا تعداد بیشتر وضعیت باد تیراندازی کرد.

وقتی من تیراندازی بنچ ­رست خفیف را شروع کردم، سعی می­کردم پرچمهایم را ببینم و رابطه­ی آنها را با محل اصابت هدفهای قلق­ گیری­ ام بررسی کنم. این کار وقتی که باد در قدرت و جهت ثبات داشته باشد، کار خوبی است. اما در حقیقت تنها یکی دو بار در حرفه­ی تیراندازی من رخ داده است. فهمیدم که باید دست کم آمادگی سه یا چهار وضعیت باد را داشته باشم. به هر حال سنی از من گذشته و دقیقاً به یاد ندارم که برای هر وضعیت کجا قرار می­گرفتم. در ضمن مشکلی روان­شناختی هم داشتم و ایجاد فاصله­ ی کافی برایم دشوار بود. اگر لازم بود در حلقه­ی 8 قرار بگیرم، لبه­ی 8/9 را هدف می­گرفتم. به همین دلیل خیلی از شلیکهایم به خاطر باد در خارج از منطقه­ی 10 اصابت می­کرد. لازم داشتم که در پیشگیری هایم جسارت بیشتری داشته باشم.

تیراندازی در باد

به ندرت پیش می­ آید که از همه­ ی بادنماها زاویه و سرعت یکسان خوانده شود بنابراین لازم خواهید داشت که میانگین ذهنی سریعی بگیرید. باید بتوانید وضعیتی را برگزینید که همه­ ی پرچم ها منطقاً جهت یکسانی را نشان می­دهند. در هر حالت از وضعیتهایی بعضی پرچمها به چپ و بعضی دیگر به راست متمایل شده­اند اجتناب کنید. خیلی هم مراقب شرایط «سکون» (بدون وزش باد) باشید. من به سکون اعتقاد ندارم، سکون فقط آرامش پیش از تغییر است. سکونها باعث فراز و فرود رازآلودی می­شوند.

من هرگز فرض را بر این نمی­گذارم که محل اصابت امروز مشابه دیروز باشد، حتی اگر بادنماها اطلاعات مشابهی را نشان دهند. داده ­های امروز فقط برای امروز مناسب است. به نظر می­رسد وضعیت های یکسان باد در روزهای مختلف به محل­های اصابت مختلفی می­انجامد.

بیشتر چیزهایی که گفتم برای شما تازگی ندارد و عقل سلیم به حساب می آید. اما آیا واقعاً آنها را به کار می­بندید؟ می­توانید هیجانات خود را از تأثیر آب و هوا بر امتیازاتتان منفک کنید؟ آیا برای تیراندازی در وضعیتهای بد برنامه­ ی مؤثری دارید؟ آیا سیستمی دارید که چهار وضعیت بادی را به خاطر آورد؟ آیا صادقانه باور دارید که بادی که به ضرر مسابقه­ ی شما می­وزد در حقیقت به نفع شماست؟ این که باد دوست شما به حساب می­ آید چون دشمن دشمن شماست؟

اگر چنین باشد شما در وضعیت های بد بسیاری از «ماشه­ کش­های خوب» را شکست خواهید داد!

فقط با بهترین توانتان شلیک کنید و نگران دیگران نباشید.

می­توانید در اینترنت «دیاگرامهای دریفت باد» را پیدا کنید که اثرات نظری جهات مختلف باد را بر POI (محل اصابت) نشان می­ دهند. این دریفت ها تنها برای حالتهای ایستا و وضعیتهای جریان خطی باد، منطقی هستند و متاسفانه حالت های ایستا و جریانهای خطی باد همانقدر رایج هستند که دیدن تک­شاخ!

تیراندازی در باد

واقعیت این است که شما مجبورید وضعیت پرچمی را که در آن موقعیت خاص و روز خاص می­بینید با محل اصابت ساچمه یا گلوله ­های خود بر هدف هایتان مرتبط کنید (برای همین اهداف قلق­گیری را روی سیبل قرار می­دهند) و لازم است وضعیتهای پرچم و POI های منتج آنها را طوری به خاطر بسپارید که بتوانید خود را برای آن شرایط آماده کنید. نگران این نباشید که باد کجا می­خواهد روی گلوله ها اثر بگذارد. فقط قلق­گیری کنید و ببینید واقعاً کجا روی گلوله ها اثر می­گذارد. (جهت پرچم یکسان در روزهای مختلف و یا محدوده­ های مختلف ممکن است به POI های مختلف بیانجامد.)

من معمولاً سعی می­کنم ده دقیقه قبل از شروع مسابقه پرچمهایم را کار بگذارم و مطالعه­ شان کنم. پرچم های اطراف را هم مخصوصاً آنهایی را که جهت خلاف پرچم های من دارند، بررسی می­کنم. آنها تغییرات در شرف وقوع را پیش از آن که به پرچم های من برسند، هشدار می­دهند. دو یا سه وضعیت باد مطلوب خود را شناسایی می­کنم. این وضعیتها باید آنقدری طول بکشند که قابل تیراندازی باشند. (خیلی از وضعیت های «خوب» آنقدر طول نمی­کشند که به تیراندازی برسند یا اغلب تغییر جهت می­دهند.) یکی از این وضعیت ها را وضعیت «حاکم» خود قرار می­ دهم حتی اگر خیلی خوب به نظر نرسد. وقتی وضعیتی حاکم است یعنی چه بخواهم و چه نه، باید در آن شرایط تیراندازی کنم.

سعی می­کنم وضعیتی را انتخاب کنم که همه­ی پرچمها اطلاعات یکسانی را نشان بدهند. دست کم اگر سرعتشان یکسان نیست جهتشان تقریباً یکسان باشد. وقتی بعضی پرچم ها جهتی خلاف سایرین نشان می­دهند از تیراندازی اجتناب می­کنم.

وقتی مسابقه شروع می­شود آنقدر شلیک قلق­گیری انجام می­دهم تا تعیین کنم که کدام وضعیت ها بر گلوله­ های من اثر می­گذارد. (بله، این یک تمرین حافظه است و برای ما سالمندان چالش­انگیز است، اما تنها راه به دست اوردن امتیازات معتبر همین است.)

«دنبال­ کنندگان» در برابر «منتظران» – دو سبک تیرانداز وجود دارد: آنهایی که به دنبال وضعیت هستند و آنهایی که منتظر وضعیت می­مانند. دنبال­ کنندگان تمایل دارند در نرخ تقریباً ثابت تیراندازی کنند. آنها در لحظه­ی شلیک و در وضعیت موجود نقطه­ ی هدف را حدس می­زنند.  منتظران از قلق­گیری­ های خود استفاده می­کنند و دو تا سه وضعیت را که می­خواهند انتخاب می­کنند. در طول مسابقه منتظر این وضعیت ها می­مانند. انها به نسبت دنبال­ کنندگان گاه و بیگاه­تر شلیک می­کنند. اگر صادقانه بگوییم منتظر ماندن برای وضعیت مناسب آن هم وقتی تایمر دارد به پایان زمان نزدیک می­شود آدم را عصبی می­کند. اما تجربه نشان داده دنبال ­کنندگان نتایج خیلی پایین­تری به نسبت منتظران کسب می­کنند.

من منتظر می­مانم!

سعی می­کنم صبور باشم و منتظر وضعیتم می­مانم. اگر در زمان معقولی این وضعیتها اتفاق نیفتادند به قلق­گیری برمی­گردم و وضعیت حاکم جدیدی تعیین می­کنم. بعد به ثبت رکورد برمی­گردم.

اگر وضعیت باد به طور منطقی پایدار باشد، می­توانید به پرچمها نگاه کنید، بعد از دوربین نگاه کنید ,و پس از تنظیم شلیک کنید. اما اگر وضعیت باد هر چند ثانیه یک بار تغییر می­کند، شاید مجبور شوید تنظیمات نشانه روی را برای شرایط خاص آماده کنید، به پرچم ها نگاه کنید و به محض دیدن وضعیت مناسب بدون نگاه کردن از دوربین شلیک کنید. شلیک کردن بدون نگاه کردن از دوربین ترسناک است، اما در این شرایط ضروری است.

و یک نکته­ی دیگر: چیزی به اسم «سکون» وجود ندارد. سکون فقط آرامش پیش از تغییر است. سکون­ها این توهم را ایجاد می­کنند که نیازی به دقت وجود ندارد. من از شرایط سکون اجتناب می­کنم.

با تشکر از آقای هومن مجلل بابت پیشنهاد مقاله

با آرزوی موفقیت برای همه تیراندازان ایران عزیز          میثم کماسایی

منابع :

مقاله Bill Collaros تیراندازی در باد از منظر روانشناختی نوشته بیل کولاروس