بسیاری از دوربین ها یک طبلک تنظیم پارالاکس دارند . توضیح اثر اختلاف منظر کمی پیچیده است اما ساده ترین راه برای توصیف آن با یک مثال است. یکی از دستانتان را به فاصله اندازه طول دست خود در روبه روی خود در راستای یکی از چشمانتان نگه دارید. حال دست خود را تکان نداده و تنها چشم نظاره گر را تغییر دهید و ببینید که دست شما چطور جا به جا گشته است. این اثر اختلاف منظر نام دارد. هر چه قدر دست شما نزدیک تر باشد این اثر بیشتر به چشم می خورد. این وسیله کوچک به شما کمک می کند که آن را کنترل کنید و همین حرکت اندک سر شما باعث هدر رفتن شلیک تان نشود. این آلت تعدیل که گاها یک حلقه به دور عدسی شیئی است ” Adjustable Objective” نامیده می شود و مانند تصویر زیر روی بسته بندی دوربین با عنوان (AO) قید می شود.

شبکه دوربین  ( رتیکل reticel)

بخش دیگری از دوربین که بسیار حائز اهمیت است شبکه دوربین است که به آن رتیکل (Reticle) یا بعلاوه دوربین نیز گفته می شود. در بیان ساده به معنی خطوط و شبکه بندی دوربین برای نشانه روی است. چندین مدل از انواع رتیکل ها وجود دارد که می توانید از بین آنها انتخاب کنید و هر یک مزیتی جداگانه دارند و گزینه ای بر دیگری ارجحیت ندارد مگر به نیاز تیرانداز نزدیک تر باشد .

چند نمونه از رایج ترین رتیکل ها

رتیکل Fine Crosshair

دو خط معمولا نازک است که در وسط یکدیگر را قطع کرده اند . مزیت آن به خصوص برای شکارچیان این است که زیاد نواحی هدف را اشغال نمی کند. و یکی از معایب آن برای تیراندازی در محیط های کم نور این است که به راحتی ممکن است مرکز را گم کنند. این نوع رتیکل ها که در عین سادگی از ظرافت نیز بهره مند باشند برای تیراندازان بنچ رست بسیار مفید خواهند بود.

رتیکل Duplex Crosshair

سیاری از مشتاقان تفنگ های بادی نشانه های دو رشته ای را ترجیح می دهند. خطوط ضخیم چشم را بهتر به سمت مرکز هدایت می کنند .

رتیکل Mil-Dot

این رتیکل نیز همانند نشانه دورشته ای است با این تفاوت که به جای خطوط ضخیم در نواحی اطراف از تعدادی نقطه در امتداد هم و روی خطوط استفاده شده است که نه تنها دید را آسان تر می سازد بلکه نواحی و نقاط نشانه گیری بیشتری را در دسترس دارد ت تیرندازان لانگ رنج و بطور کلی out door برای محاسبه افت تیر و دریفت باد  و حتی مسافت یابی را از آن بهره بگیرند .

FFP (First Focal Plane)   &    SFP (Second Focal Plane)

یکی دیگر از تفاوت ها در انواع دوربین ها موقعیت قرارگیری رتیکل در داخل دوربین است اما سوال این است که این تغییر در محل نصب باعث چه تفاوتی می شود؟ به عکس زیر توجه کنید :

همانگونه که در تصویر بالا می بینید در دوربین های FFP باعملیات زوم بعلاوه دوربین نیز زوم می شود و ارزش میلدات ها در این شرایط ثابت خواهد بود (ارزش میلدات ها در مقاله شماره ۲ توضیح داده خواهد شد) اما این نکته را نمی توان در همه حال یک حسن دانست زیرا با اعمال زوم ضخامت رتیکل نیز کمی افزایش پیدا می کند و این اتفاق برای تیرانداز بنچ رست اصلا خوش آیند نخواهد بود اما برای تیراندازان فیلد تارگت که بصورت سنتی تیراندازی می کنند (روش هولد اور یا همان پیشگیری) می تواند بسیار حائز اهمیت باشد .     

در تصویر زیر می بینید که محل قرار گیری رتیکل در این دوربین ها در اولین مرحله تشکیل تصویر که در میانه و جلوی تیوب (به سمت عدسی شیئی) است و موقعیت آن به گونه ای است که متاثر از عملیات زوم خواهد بود و هر میزان که تصویر بزرگتر شود بعلاوه دوربین نیز بزرگتر خواهد شد تا جایی که گاهی بخشی از آن در تصویر حذف می شود .

دوربین های FFP برا تیراندازانی که نیاز به مسافت یابی یا سنجش ارتفاع اهداف دارند در زوم های مختلف دارند مناسب تر است . می توانید تست کنید که نسبت اشیاء با ارتفاع رتیکل در زوم های مختلف ثابت باقی می ماند . 

اما دوربین های SFP باعملیات زوم بعلاوه دوربین زوم نمی شود و ارزش میلدات ها در زوم های مختلف تغییر می کند .

در تصویر زیر می بینید که محل قرار گیری رتیکل در این دوربین ها در دومین مرحله تشکیل تصویر است که بعد از عدسی چشمی قرار دارد و موقعیت آن به گونه ای است که متاثر از عملیات زوم نبوده وبا عملیات زوم تغییری در اندازه رتیکل دیده نمی شود.       

انواع تورت (طبلک) دوربین

طبلک های برد (elevation) و طبلک سمت (windage) در دوربین های مختلف دارای ارزش کلیک متفاوت است .

ارزش کلیک درواقع میزان جابجایی مرکز رتیکل از روی هدف با هر تقه را می گویند که بطور معمول در تفنگ های بادی از قانون moa  (دقیقه در زاویه)  و در دوربین های نظامی  mrad (میلی رادیان) پیروی می کند .

میزان ارزش کلیک ها به طور معمول توسط تولید کننده روی طبلک ها قید می شود.

اینکه به چه دوربینی و با چه میزان ارزش کلیک نیاز دارید را مسافت تیراندازی شما و نوع اهداف شما تعیین می کند.

به طور قطع میزان جابجایی کلیک های طبلک های ۱/۲ moa برای یک تیرانداز فیلد تارگت بسیار درشت هستند و همینطور میزان جابجایی کلیک های طبلک های ۱/۸ moa برای یک شکارچی بسیار کوچک و این می تواند در مواقعی که نیاز به اصلاح در کوتاه ترین زمان داریم بسیار آزار دهنده باشد .

یک moa را که در تصویر زیر می بینید می توان به مسافت های مختلف تبدیل کرد .

تفاوت میان دوربین اسلحه بادی و دوربین سلاح گرم

تعداد زیادی از  علاقمندان تازه کار اسلحه های بادی اشتباه بزرگی مرتکب می شوند و فرض می کنند که تمامی دوربین ها در تحمل لگد سلاح یکسان هستند و دوربین های ساخته شده برای سلاح گرم می توانند لگد یک تفنگ بادی فنری را به راحتی تحمل کنند اما این یک اشتباه است . تیراندازانی هستند که دوربین اسلحه شکاری را برای یک تفریح روی تفنگ های بادی بسته اند و  آن دوربین دیگر درست کار نکرده است.

دلیل تفاوت آن است که تفنگ های بادی به فرض کالیبر یکسان تقریبا دو برابر سلاح های گرم قدرت لگد دارند. با یک اسلحه بادی شما هم می بایست نگران فنر باشید و هم آزاد شدن گاز برای فشار پیستون. در هر دو مورد حین آزاد شدن فنر یا پیستون و سپس برگشت فنر شما با لگد اسلحه رو به رو می شوید. ساعد خود را جمع کرده و ضربه سریعی را بدون سعی در متوقف کردن آن در انتها وارد و آن را مستقیما به جلو پرتاب کنید. وقتی که ضربه را آغاز می کنید در یک لحظه حرکت دیگر نواحی بدن خود را حس می کنید و بار دیگر زمانی که به انتهای دست خود می رسید.

چون دوربین های اسلحه ها بسیار حساس هستند عموما نمی توانند تکان های اضافه را تحمل کنند و عدسی ها ممکن است حالت هم طرازی خود را از دست بدهند و دیگر کار نکنند. دوربین های اسلحه های بادی برای دفع این ضربات اضافی طراحی شده اند . اگر شما سلاح گرم دارید و می خواهید وارد مقوله  اسلحه های بادی شوید با دوربین های قدیمی خود تیراندازی نکنید مگر این که قصد ندارید دیگر از آنها استفاده کنید.

برای خرید دوربین برای سلاح های فنری که بالای ۱۶ تا ۲۰ ژول قدرت دارند باید حساسیت بیشتری نسبت به مشخصه  آنتی شوک بودن دوربین نشان داد و در سلاح های بادی غیر فنری (co2 – pcp ) که لگد بسیار کمتر و برد بیشتر پرتابه از شاخصه های آنهاست توجه به شفافیت و میزان زوم و ظرافت رتیکل  از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد بود  .

در مقاله بعدی دوربین [ دوربین تفنگ بادی۲ ] به طور مفصل با بستن صحیح دوربین – MilDot  –  MOA – انواع طبلک ها و کاربردهای آن – کالیبره کردن پارالاکس – اثرات دما بر دوربین و اصطلاحات تخصصی بیشتری آشنا می شویم .

منابع :

1. www.airriflehunter.com
2. www.fieldandstream.com

با آرزوی پیشرفت دانش و مهارت در تیراندازی برای همه ایرانیان عزیز

میثم کماسایی