مکانیسم ماشه

گرد اوری ، تنظیم و ترجمه  :   بهروز صیاد

در این مبحث خدمت دوستان به قلم فرسایی در زمینه ماشه و مکانیسم آن در انواع تفنگهای بادی و  PCP میپردازیم ، با توجه به اینکه ماشه یکی از حساس ترین بخشهای تفنگ بوده که در ایمنی سلاح و بکارگیری آن ، حتی در حصول نتیجه خروجی که دقت و اصابت به هدف میباشد  نیز تاثیر گزار است.

ماشه سلاح (trigger)بخش ازاد کننده انرژی ذخیره شده در بخش تولید قدرت (power planet)میباشد ، به عبارتی در صورت عملکرد نادرست امکان ازاد شدن انرژی ناخواسته یا نابهنگام وغیر موثر وجود دارد و شلیک ناخواسته یکی از خطر آفرین ترین جنبه های استفاده از سلاح میباشد که در اینجا ضمن اشنایی با انواع مکانیسم ماشه تیراندازان گرامی را ضمن رعایت کلیه نکات ایمنی سلاح و نگهداری آن ترغیب به استفاده صحیح و عدم دستکاری و ایجاد تغییرات بدون داشتن مهارت و تخصص در این زمینه  مینمایم.

بدیهی است هرگونه عواقب ایجاد تغییرات و تنطیمات خارج از محدوده رنج تعریف شده کارخانجات سازنده خطر افرین بوده و مسئولیت آن بر عهده خودتان خواهد بود.

چه بسا سلاحهایی  که بدلیل اشکال در سیستم ماشه موجب بروز حوادث شده و خطر افرین بوده و یا تیرانداز را از رسیدن به امتیاز مناسب  و سکوی قهرمانی بازداشته  است حال با توجه به این که خود نیز شاهد مواردی از این دست بوده ام به نقد و بررسی میپردازم.

اولین ماشه

اولین ماشه کامل با قابلیتهای تعریف امروزی(چند مرحله ای) درکمان صلیبی امپراطوری هان درکشور چین توسط ارتش تراکوتا  بکار رفته  در دو هزار سال پیش ساخته شده است ، نکته جالب قابلیت تنظیم اعجاب آور این ماشه با تغییرات جزیی در ابعاد بخشهای درگیر میباشد که شخصا آنرا جد تمام ماشه های قابل تنظیم امروزی میدانم

وجه تمایز این ماشه با کمان زنبورکی اروپاییها  که قرنها بعد از این اختراع شد  در این است که ماشه چینی بدلیل دارا بودن مکانیسم Sear ,Lever دارای قدرت مهار چند برابر بیشتر از همنوع اروپایی خود بوده که از مکانیسم غلتک دوار برخوردار بوده است و بالطبع کمانی با قدرت بیشتر را مهار میکرد.

حال به بررسی و عملکرد ماشه های امروزی میپردازیم تا با نحوه تکامل و عملکرد مراحل انها اشنایی بیشتری پیدا کنیم.

ماشه اهرمی ابتدایی

اکثرا شاهد ماشه های سفت و خشک تفنگهای بادی چینی اولیه بوده ایم ، این ماشه ها فقط توسط چفت شدن زبانه انتهای پیستون به خار روی برگه ماشه عمل نموده و با کشیدن  اهرم ماشه باعث ازاد شدن پیستون میشد ، این نوع ماشه دارای عملکرد خوبی نبوده و از ایمنی مناسبی برخوردار نبودند ، بدیهی است در این سیستم با مکانیسم ابتدایی ضامنی وجود نداشته و خطر افرین بوده است!

ماشه های نسل دوم

نسل بعدی ماشه ها بجای اهرم و زبانه دارای قفل زبانه و کشویی  بوده که درگیری واسط را انجام میدادند و کمی از بار فشار مکانیکی و اصطکاک  را کم مینمودند در صورت طراحی درست و پولیش زبانه های تیز بخشهای درگیر عملکرد این ماشه ها بمراتب بهتر از ماشه های نسل اول بوده و با توجه به اینکه قطعه کشویی امکان قفل شدن را نیز فراهم مینمود از این مرحله شاهد حضور ضامن ایمنی در تفنگها  میباشیم  یکی از مثالهای این مدل ماشه تفنگهای فنری کمپانی NORICA بوده که در سیستم ماشه یک گام جلوتر از تفنگهای چینی اولیه بودند.

عملکرد این ماشه ها نرمتر از نوع  اهرمی ساده بوده و تا حدودی روانتر مسلح میشد ولی بدلیل طراحی ابتدایی گاها با شکستگی و سایش زبانه درگیر شونده همراه بوده است.

نسل بعدی ماشه چند اهرمی

در این مرحله شاهد ظهور ماشه هایی با قابلیت تنظیم و کشش متفاوت خواهیم بود که بدلیل تقسیم فشار مهار شده بروی چند اهرم با زوایای درگیری متفاوت عملکردی بمراتب مطلوبتر و نرمتر خواهد داشت ماشه REKORD  کمپانی   Weihrauchاز مثالهای خوب این مکانیسم میباشد که سالهاست نظر طیف وسیعی ازتیراندازان را به خود معطوف نموده است.

در این مکانیسم با توجه به ساختار تغییر موازنه بردار نیرو قابلیت تنظیم SEAR & LEVER   و میزان نقطه درگیری  Engagement  به جهت  اندازه درگیری اهرمهای های مهار کننده ، شلیکی نرم را پدید اورده و میتوان براحتی از سیستم ضامن نیز استفاده نمود بدلیل مستحکم  و قطور بودن قطعات این ماشه در بلوک فولادی قابلیت مهار بسیار بالا و قابل اطمینانی ایجاد مینماید که به تیر انداز اطمینان خاطر در تیر اندازی میدهد و از دوام بالایی در میان محصولات همرده برخوردار میباشد.

با توجه به استقبال عمومی از مکانیسم  خوب و عملکرد دقیق و مطمئن این ماشه از این پلتفرم در تفنگهای بسیار زیادی استفاده شد و کمپانیهای بسیاری انرا بعنوان طرح اصلی پذیرفته و ضمن ایجاد تغییراتی جزیی در زمینه بهبود ان قدم برداشته اند و حتی با توجه به اینکه برگه این مدل ماشه فاقد پیچهای ۲ گانه تنظیم مرحله ۱ و ۲ میباشد با نصب برگه ماشه جدید و تنظیم فاصله مثلثاتی پینهای برگه به جهت بدست اوردن دقیقتر روش تنظیم با استفاده از ابعاد و فواصل قطعات آن اقدام نموده اند!