آشنایی با تیراندازی F-Class

مبانی تیراندازی کلاس F

قسمت اول: آشنایی با قوانین و تجهیزات مورد نیاز

نوشته‌ی «دامون کالی»

 

توجه: در این سری از مقاله‌ها به دنبال آنیم که به تیراندازان تازه‌کار مفاهیم پایه‌ای تیراندازی در «کلاس F» را، طبق قوانین انجمن ملی سلاح، آموزش دهیم. فرض بر آن است که خواننده با مبانی ایمنی سلاح‌های گرم و مهارت‌های اولیه در تیراندازی آشنا است و حداقل با روش‌های مسلح کردن تفنگ آشنایی دارد.

بدیهی است که این مقاله، راهنمای جامع برای کسب قهرمانی در مسابقات ملی نیست. بلکه این مقاله راه میانبری برای تازه واردها به این رشته است تا سرعت پیشرفت آن‌ها را افزایش دهد، بدین امید که دانش کم به دست آمده از این مقاله، مانع سردرگمی و هدر رفتن پول‌شان شود.

سعی کرده‌ام در معرفی تجهیزات، از تأکید بر برندهای خاص خودداری کنم. در این مقاله، برای انتقال بهتر معنا، تصویر برخی تجهیزات را قرار داده‌ایم. این تصاویر را به عنوان تبلیغ برای خرید قطعه تلقی نکنید.

این سری مقالات از سه مقاله تشکیل شده است:

• آشنایی با قوانین و تجهیزات مورد نیاز (همین مقاله)
• بالستیک (پرتابه‌شناسی) گلوله و شیوه‌ی مسلح‌سازی
• نکاتی درباره‌ی تیراندازی در مسابقات 

 

کلاس F چیست؟

رشته‌ی کلاس F زیرمجموعه‌ی رشته‌ی «تیراندازی با تفنگ پر قدرت انجمن ملی سلاح» (NRA High Power Rifle shooting) است. در رشته‌ی کلاس F، تیراندازان به اهداف کاغذی در فواصل میانی و دور، با سرعت پایین نواخت تیر، شلیک می‌کنند. تیراندازان High Power Rifle از تسمه‌ی تفنگ بدون هیچ وسیله‌ی کمکی دیگر استفاده می‌کنند. این در حالی است که تیراندازان کلاس F ممکن است از دوپایه‌ یا تکیه‌گاه جلو، همراه با «تکیه گاه عقب» استفاده کنند. از آنجا که استفاده از تکیه‌گاه‌ها بر دقت در تیراندازی می‌افزاید، حلقه‌های امتیاز هدف‌های کلاس F را کوچک‌تر از هدف‌های متداول High Power Rifle در نظر گرفته‌اند. میزان فاصله تا هدف هرچه باشد، اندازه‌ی خال را در اهداف کلاس F برابر با 0.5 MOA می‌گیرند. پس برای کسب امتیاز بالا، دقت بسیار زیادی لازم است.

 

ابعاد تارگت F-Class

در انواع مسابقات تیراندازی کلاس F، قوانین مربوط به «روند آتش» [یعنی تعداد گلوله‌ها و محدوده‌ی زمانی شلیک در یک مسابقه‌ی تیراندازی]، متفاوت است. اما از نظر فاصله تا هدف، در عمل، در بیشتر مسابقات کلاس F، فاصله تا هدف 600 یارد [حدود 549 متر] (میان‌برد) یا 1000 یارد [حدود 914 متر] (دوربرد) است. رقابت‌کنندگان با سرعت کم شلیک می‌کنند (تیرانداز از شلیک فعلی تا بعدی یک دقیقه زمان در اختیار دارد)، و شلیک‌ها به هدف در فاصله‌ی زمانی بین شلیک‌ها امتیازدهی می‌شود. به این ترتیب، تیرانداز می‌تواند بفهمد تیر قبلی‌اش به کجا خورده است.

یک مسابقه‌ی عادی ممکن است از 3 دست تیراندازی تشکیل شود که در هر دست، 20 تیر می‌تواند شلیک شود. یعنی در مجموع هر تیرانداز می‌تواند 60 تیر شلیک کند و رکورد تیرانداز از بین این 60 تیراندازی مشخص شود. علاوه بر این، در هر دست، تیرانداز می‌تواند قبل از شلیک برای ثبت رکورد، دو یا چند بار صفریابی کند. تعداد دقیق این شلیک ها به قانون برگزاری مسابقه بستگی دارد. به تیرهایی که برای صفرکردن شلیک می‌شود و جزو امتیازهای تیرانداز محسوب نمی‌شود، سایتر می‌گویند. تیراندازها با شلیک تیرهادر سایتر، قلق‌گیری می‌کنند و درکی از شرایط جوی غالب و نحوه‌ی وزش باد پیدا می‌کنند. «شلیک‌های امتیازدار» آن‌هایی است که در بخش امتیاز شلیک  می‌شود.

به هر شلیکی (جز سایترها) امتیاز داده می‌شود و امتیاز نهایی هر شرکت‌کننده از جمع امتیازهای تعلق گرفته به هر شلیک او به دست می‌آید. امتیاز 10 برای خال زدن در نظر گرفته شده است و داخل حلقه امتیاز ۱۰ یک رینگ داخلی دیگر برای امتیاز X وجود دارد. در شرایط تساوی امتیاز، آنکه تعداد X بیشتری زده باشد، برنده است. در صورتی که تیر به بزرگترین حلقه اصابت کند، امتیاز 5 به آن شلیک تعلق می‌گیرد. به هر شلیکی که به داخل حلقه‌ها اصابت نکند، امتیاز صفر تعلق می‌گیرد، هرچند تیر بر تخته‌ی هدف نشسته باشد.

 

قوانین مسابقات آزاد و مسابقات تارگت رایفل (TR)

مسابقات کلاس F، از نظر نوع تجهیزات به دو کلاس آزاد و (تارگت رایفل TR) تقسیم می‌شود. در هر دو کلاس، تیراندازها به هدف‌های یکسان شلیک می‌کنند و روند آتش نیز یکسان است. تفاوت این دو کلاس در نوع تفنگ‌ها و تجهیزات کمکی است.

 

تارگت رایفل (TR)

در تفنگ‌های کلاس TR باید از خان مخصوص «فشنگ کالیبر 223 رمینگتون»[9] یا از خان مخصوص «فشنگ کالیبر 308 وینچستر»[10] استفاده شود. وزن گلوله‌ها هرچه می‌تواند باشد. در تفنگ‌های استفاده شده در کلاس TR می‌توان از دوپایه‌‌ی کمکی استفاده کرد اما نمی‌توان از تکیه‌گاه جلو (front rest)استفاده کرد. وزن کل تفنگ کلاس TR باید کمتر از 8.25 کیلوگرم (حدود 18 پوند) باشد. منظور از وزن کل، وزن تفنگ همراه‌ با متعلقات آن (دوپایه، و غیره) در حین تیراندازی است.

 

کلاس آزاد

تفنگ‌های کلاس آزاد می‌تواند با هر کالیبری کمتر 0.35 اینچ باشد. می‌توان تفنگ‌های این کلاس را همراه با دوپایه و تکیه‌گاه جلو استفاده کرد (البته تقریباً همه‌ی تیراندازهای حرفه‌ای از تکیه‌گاه جلو استفاده می‌کنند). در کلاس آزاد، وزن تفنگ باید کمتر از 10 کیلوگرم (حدود 22 پوند) باشد. محاسبه‌ی وزن شامل تکیه‌گاه جلو نمی‌شود اما وزن دوپایه را، در صورت استفاده‌ از آن، جزو وزن کل تفنگ به حساب می‌آورند.

برای آگاهی از جزئیات قوانین تیراندازی کلاس F، به لینک کتاب قانون HPR رجوع کنید. من به همه‌ی رقابت کنندگان توصیه می‌کنم قبل از تیراندازی در اولین مسابقه‌ی خود، حتماً کتاب قانون را بخوانند.

 

رده‌بندی تیراندازها

انجمن ملی سلاح (NRA) تیراندازها را، با ترتیب افزایشی برحسب موفقیت‌های‌شان، چنین دسته‌بندی کرده‌است:  Marksman, Sharpshooter, Expert, Master, High Master. در مسابقه‌های بزرگ، تیرانداز‌ها با تیراندازان هم‌رده‌ی خود رقابت می‌کنند. تیراندازان تازه‌کار، پیش از آنکه از طریق شرکت در مسابقات متعدد، به حد نصاب لازم برای ورود به رده‌بندی دست یابند، در رده‌ی Master قرار دارند. برای تیراندازی میان‌برد و دوربرد، دسته‌بندی تیراندازها جداگانه انجام می‌شود، اما برای کلاس TR یا آزاد، رده‌بندی مجزا نداریم. [با توجه به شیوه‌ی برگزاری مسابقات،] ارتقاء رده در کلاس TR سخت‌تر از کلاس آزاد است که البته این مایه‌ی خوشحالی تیراندازان [با سابقه] در کلاس TR است. برای اطلاع از اینکه چگونه و چه هنگامی یک تیرانداز تغییر رده می‌دهد، به کتاب قانون رجوع کنید.

رویه‌ی اساسی تغییر رده به این صورت است که شما در مسابقه‌ای شرکت و تیراندازی می‌کنید و مدیر آن مسابقه، امتیازهای شما را به انجمن ملی سلاح ارسال می‌کند. هنگامی که به اندازه‌ی کافی در مسابقات شرکت کرده باشید، انجمن ملی سلاح، با توجه به امتیازهای شما در مسابقات اخیر، رده‌ای را به شما تخصیص می‌دهد. به طور کلی، تیرانداز از رده‌ی بالا به پایین سقوط نمی‌کند و در واقع، تغییر رده معادل با ارتقاء رده است.

 

تجهیزات

یکی از نکات جالب درباره‌ی کلاس F آن است که این کلاس از مسابقات، نیازهای فنی مسابقات بنچ‌رست را با سبک تیراندازی قدرت بالا (های‌پاور) ترکیب می‌کند. برای اینکه بتوانید در سطوح بالای کلاس F رقابت کنید، باید تجهیزات درست و کاملی داشته باشید.

 

کلاس تجهیزات

قبل از انتخاب کلاس تجهیزات خود باید چند چیز را در نظر بگیرید. اولین چیز، هزینه‌ی تجهیزات است. هزینه‌ی با کیفیت ترین تجهیزات کلاس آزاد اندکی از هزینه‌ی با کیفیت ترین اسلحه‌ی کلاس TR بالاتر است. دلیل این امر آن است که هزینه‌ی گران قیمت ترین تکیه‌گاه جلو، به میزان قابل توجهی از هزینه‌ی گران قیمت ترین دوپایه بیشتر است. صرف نظر از هزینه‌ی اولیه‌ی تهیه‌ی تکیه‌گاه جلو و دوپایه، هزینه‌ی تجهیزات و هزینه‌ی تیراندازی در هر دو کلاس مشابه است. در دراز مدت، تفاوت هزینه‌ی بین دو کلاس ناچیز خواهد بود.

کسب امتیاز خوب در کلاس TR اندکی سخت‌تر از کلاس آزاد است. این بدین دلیل است که در کلاس TR، محدودیت‌های بالستیکی خاصی برای گلوله‌ها در نظر گرفته‌اند. همچنین، منع استفاده از تکیه‌گاه جلو، و محدودیت سنگین‌تر برای وزن تفنگ، تیراندازی در کلاس TRرا سخت‌تر کرده است. با توجه به توضیح بالا، اینکه تیراندازان خوب کلاس TR، از تیراندازان معمولی کلاس آزاد بهتر امتیاز کسب کنند، عجیب نیست. با این حال، تیراندازان کلاس آزاد، مزیت‌های آشکاری نسبت به تیراندازان کلاس تارگت رایفل دارند.

در کلاس آزاد، عمده‌ی برتری امتیاز از نحوه‌ی انتخاب ادوات تیراندازی ناشی می‌شود. محدودیت‌های در نظر گرفته شده در کلاس TR، تا حد زیادی تیراندازها را از رقابت تسلیحاتی (در انتخاب گلوله و دیگر تجهیزات) دور نگه می‌دارد و در مقایسه با کلاس آزاد، میزان یکسان بودن شرایط تیراندازان، بالاتر است. از طرف دیگر، همه‌ی کالیبرهای 308 یا 223 یکسان نیست و اگر به خواهید به طور رقابتی در کلاس TR تیراندازی کنید، باید تنظیمات خاصی را انجام دهید.

اسلحه‌های کلاس آزاد شبیه به تفنگ‌های دوربرد بنچ‌رست است. اگر می‌خواهید محدودیت‌های بالستیکی گلوله را نداشته باشید و علاقه دارید که به جزئیات فنی تفنگ‌ها بپردازید تا به مهارت در تیراندازی، در این صورت شرکت در مسابقات تیراندازی کلاس آزاد برای شما مناسب‌تر است. (اگر تیرانداز مسابقات بنچ‌رست هستید که می‌خواهید کلاس F را نیز تجربه کنید، به احتمال زیاد، اسلحه‌ی سبک شما برای شرکت در مسابقه مناسب خواهد بود و قدرت رقابت خواهد داشت). نکته‌ی مهم دیگر اینکه در هر دو کلاس، استفاده از شعله‌پوش مجاز نیست. لطفاً به احترام دیگر تیراندازانی که در کنار شما قرار دارند، آن را از تفنگ خود بردارید. حرف آخر اینکه یک کلاس تیراندازی را برای خود انتخاب کنید و از آن لذت ببرید. اینکه کدام کلاس را انتخاب می‌کنید، زیاد مهم نیست. با انتخاب هر یک از این دو کلاس می‌توانید کار خود را آغاز کنید.

 

انتخاب کالیبر

در انتخاب کالیبر برای کلاس TR جای بحث زیادی وجود ندارد. برای شرکت در مسابقات 1000 یاردی (دوربرد) کالیبر 308 وینچستر انتخاب مناسبی است. در مسابقات 600 یاردی (میان‌برد) کالیبر 223 انتخاب مناسبی است تا با آن، سنگین‌ترین گلوله‌ی موجود (یعنی کلاس 90 گرین یا 6 گرمی) را شلیک کنید. همچنین، تیراندازی با تفنگ کالیبر 223 کم‌هزینه‌تر است و تفنگ لگد کمتری دارد. اگر زیاد شلیک کنید، هزینه ی مهمات بالا خواهد بود.

در کلاس آزاد، دست شما کاملاً باز است. این همان چیزی است که به دنبالش هستید:

• لگد اسلحه به اندازه‌ای کم است که می‌توانید 70 دست در روز، بدون اینکه آسیب ببینید، تیراندازی کنید.
• دسترس‌پذیر بودن گلوله‌های برنجی مناسب (مناسب بودن گلوله مسابقه‌ای از طریق (ضریب بالستیک BC) سنجیده می‌شود).
• عملکرد کامل بالستیکی
• عمر قابل قبول لوله‌ی تفنگ

در مسابقات 600 یارد، تعداد کمی تفنگ را خواهید یافت که «فشنگ 6 میلیمتری بنچ‌رست» (6mm BR)، «فشنگ 6 میلی‌متری دشر» (6mm Dasher)، «فشنگ 6 میلی‌متری XC»  (6mm XC)، «فشنگ کالیبر 260 رمینگتون» (.260 Remington) «فشنگ 6.5 میلی‌متری کریدمور» (6.5 Creedmoor)، «فشنگ 6.5 در 47 میلی‌متری لاپوآ» (6.5×47 Lapua)، و دیگر فشنگ‌های مشابه‌‌ها را بتوان در خان آن قرار داد. با در اختیار داشتن گلوله‌های مناسب، همه‌ی فشنگ‌های یاد شده بسیار مناسب اند و می‌توان به آسانی آن‌ها را شلیک کرد.

در مسابقات 1000 یارد، استفاده از فشنگ‌های 7 میلی‌متری غلبه دارد. در این مسابقات، انواع فشنگ‌های کالیبر 284 وینچستر بیشترین محبوبیت را دارد. با استفاده از فشنگ‌های 7 میلی‌متری، لگد اسلحه بیشتر می‌شود. همچنین این فشنگ‌ها پودر بیشتری را می‌سوزاند اما در عوض، از نظر بالستیکی کیفیت بالاتری دارد. هرچند فشنگ‌های 7 میلی‌متری در مسابقات 600 یارد نیز استفاده می‌شود، با این حال، این فشنگ‌ها در مسابقات میان‌برد (300 تا 600 یارد) مزیت کمتری دارد.

اگر دنبال گزینه‌ای آسان و دم دستی برای مسابقات میان برد کلاس آزاد هستید، فشنگ کالیبر 284 وینچستر و گونه‌های مختلف فشنگ بنچ‌رست 6 میلی‌متری انتخاب‌های مناسبی است.‌

 

ساز و کار شلیک در تفنگ‌ها

اول اینکه هیچ مشکلی وجود ندارد که از تفنگ شکاری ساواج، رمینگتون، یا دیگر تفنگ‌های شکاری مشابه استفاده کنید. اگر یکی از تفنگ‌های شکاری یاد شده را دارید، با همان کار را دنبال کنید. رمینگتون سری 700 یک تفنگ گلنگدنی دارای استاندارد صنعتی است که بازار فروش لوازم یدکی آن قابل اعتماد است. با تفنگ‌های گلنگدنی استاندارد، در صورتی که توسط یک تعمیرکار ماهر تفنگ تمیز شود، می‌توان در بالاترین سطح رقابت کرد.

با وجود این، گزینه‌های مناسب‌تر از رمینگتون 700 وجود دارد. اکثریت قریب به اتفاق تیراندازان حرفه‌ای از تفنگ‌های گلنگدنی تک‌تیرانداز استفاده می‌کنند. اینکه تفنگ خشاب‌دار باشد، چیز بدی نیست، اما کار کردن با تفنگ تک‌تیرانداز در خط آتش تا حدی آسان‌تر است.

بسیاری از سفارشی‌سازها، کلون هایی (clone) از رمینگتون 700 را ارائه می‌کنند که در بعضی قسمت‌های آن بهبود‌هایی انجام شده است و در مجموع، کیفیت و دقت بالاتری دارد. اغلب، این تفنگ‌های بهبود یافته اشتراک‌های کمی با نسخه‌ی اصلی رمینگتون دارند و فقط ظاهر تفنگ و ساز و کار ماشه‌ی آن با نسخه‌ی اصلی یکسان است. اینکه به این نسخه‌های اصلاح شده کلون بگوییم، چندان درست نیست نیست.، چراکه این نسخه‌ی بهبود یافته صرفاً کپی از نسخه‌ی اصلی نیست. دیگر تفنگ‌های سفارشی طراحی‌های متفاوتی دارند.

موارد زیر را باید در انتخاب ساز و کار شلیک تفنگ در نظر گرفت: محل پورت (راست، چپ، یا در هر دو طرف)، استفاده یا عدم استفاده از پوکه خارج کن، وزن بخش تیرانداز تفنگ (به خصوص در کلاس TR)، تعداد ماشه‌های در دسترس، و میزان آسانی فشنگ گذاری. (در همه‌ی مسابقات کلاس F نیاز به یکبار فشنگ گذاری است. می‌توانید از خشاب استفاده کنید اما ممکن است اجازه نداشته باشید [در حین مسابقه] آن را با فشنگ پر کنید.)

نکته‌ای را درباره‌ی تفنگ‌های AR بیان می‌کنم. شما افرادی را خواهید یافت که با این تفنگ‌ها تیراندازی می‌کنند و از آن راضی هستند. با استفاده از گلوله‌های مناسب، این تفنگ‌ها قادرند از فاصله‌های 600 یا حتی 1000 یاردی تیراندازی کنند. با این حال، شما هیچ‌وقت نخواهید دید کسی با این تفنگ‌ها در مسابقه برنده شود. آنچه را که دوست دارید، انجام دهید، اما محدودیت‌های تفنگ‌های خود را نیز در نظر داشته باشید.

اگر از انتخاب خود مطمئن نیستید، احتمالاً بهترین کار این است که ببینید دیگر تیراندازان از چه تفنگی استفاده می‌کنند، با آن‌ها صحبت کنید و ببینید از کدام ویژگی‌های تجهیزات خود راضی هستند و از کدام ویژگی‌ها ناراضی هستند. اگر برایتان مقدور بود، گزینه‌های مختلف تجهیزات را پیش از خرید امتحان کنید.

 

قنداق

انتخاب قنداق مسأله‌ای کاملاً شخصی است، با این حال، برخی جنبه‌ها در این انتخاب وجود دارد که باید در نظر بگیرید. اولین چیزی که در انتخاب قنداق مهم است، جنس آن است. قنداق‌های از جنس فایبرگلاس، الیاف کربن، چوب، و آلومینیوم همگی محبوب است و انتخاب بین آن‌ها سلیقه‌ای است. بیش از آنکه به جنس قنداق توجه داشته باشید، باید به نحوه‌ی پیکربندی آن توجه کنید. بیشتر تیراندازان حرفه‌ای از قنداق ساخته شده از مواد ترکیبی (مثل ترکیب فایبرگلاس و الیاف کربن) استفاده می‌کنند.

برای کلاس TR، وزن قنداق مهم است. هرچند چیزی که می‌گویم قطعی نیست، اما بیشتر تیراندازها وزن مجاز مصرفی تفنگ خود را صرف لوله‌ی تفنگ می‌کنند. به همین دلیل، خوب است که از قنداق سبک استفاده شود. قسمت جلوی قنداق باید جا برای نصب دوپایه داشته باشد. معمولاً با استفاده از ریل آنشتوز یا فریلند جا برای نصب دو پایه را ایجاد می‌کنند (این دو ریل مشخصات مشابهی دارند اما کاملاً یکسان نیست). در برخی تفنگ‌ها از ریل پیکاتینی یا از اتصالات پیچ و مهره برای نصب دوپایه استفاده می‌شود. تا زمانی که از محل اتصال دوپایه‌ای استفاده کنید که وزن تفنگ را از محدوده‌ی مجاز خارج نکند و به طور ایمن به دوپایه متصل شود، انتخاب مناسبی انجام داده‌اید.

پایین قنداق تفنگ نیز در کلاس TR بسیار مهم است. اول از همه، باید انتهای قنداق صاف باشد. در انتهای اغلب قنداق‌ها انحنایی وجود دارد که برای تیراندازی در موقعیت‌های مختلف مفید است، اما وجود چنین انحنایی، تیراندازی در کلاس F را اندکی دشوار می‌کند. هنگامی که انتهای پایین قنداق روی کیسه‌ی عقب قرار گیرد، تمایل داریم که لگد تفنگ، مستقیم به سمت عقب دفع شود. این در حالی است که اگر انتهای پایین تفنگ زاویه دار باشد، لگد تفنگ با زاویه دفع می‌شود که مطلوب نیست.

زاویه‌ی انتهای زیرین قنداق نیز مهم است. برخی از تیراندازها ترجیح می‌دهند زاویه‌ی انتهایی قنداق ثابت باشد و در عوض، با دستکاری دوپایه، زاویه‌ی تفنگ را تنظیم می‌کنند. برخی دیگر ترجیح می‌دهند که قسمت قنداق تفنگ که به دو پایه متصل می‌شود، متحرک باشد و زاویه‌ی تفنگ، با عقب و جلو کردن تفنگ در قسمت قنداق تنظیم شود.

در کلاس آزاد، تنظیم زاویه‌ی تفنگ ارزش بالاتری دارد و تیراندازان سعی می‌کند تفنگ را به گونه‌ای تنظیم کنند که به درستی در کیسه‌های عقب قرار گیرد. با پیروی از این سبک بنچ‌رست، قسمت جلوی قنداق جای بازی زیادی دارد که این وضعیت برای تیراندازی با تفنگ‌های کالیبر بالا و گشتاور مناسب دادن به تفنگ در حین شلیک، مناسب است. به یاد داشته باشید که باید پهنای قسمت جلوی قنداق 3 اینچ یا کمتر باشد. بنابراین در کلاس F نمی‌توان از برخی قنداق‌های محبوب بنچ‌رست استفاده کرد.

درباره‌ی انتهای قنداق نیز انتخاب‌ها محدود است. در کلاس آزاد معمولاً راحت‌تر است که پس از ثابت کردن تفنگ، نشانه‌یابی انجام شود. به همین دلیل، انتهای قنداق مدرج بیشتر در کلاس آزاد دیده می‌شود.

همچنین، می‌توانید از قنداق های chassis style استفاده کنید یا اینکه می‌توانید از «لوله‌ی ته قنداقی tube gun » نیز استفاده کنید. این تجهیزات معمولاً برای شرایطی است که با کمک تسمه‌ی تفنگ تیراندازی شود. با این‌حال استفاده از این تجهیزات در کلاس F نیز می‌تواند مفید باشد. استفاده از این تجهیزات در سطوح بالای تیراندازی در کلاس F مرسوم نیست. با این حال، برخی از این قنداق‌ها را در مسابقات باشگاهی مشاهده خواهید کرد.

 

ماشه

«ماشه‌ی شکاری متصل به قنداق» برای کلاس F مناسب است. با این حال، بیشتر تیراندازان حرفه‌ای ماشه‌ی پیش‌فرض تفنگ را با ماشه‌ای که خود از بازار لوازم یدکی تفنگ تهیه کرده‌اند، جایگزین می‌کنند. قبل از اقدام به تعویض قطعه، باید به نکات زیر توجه کنید. تفنگ رمینگتون سری 700 و مشتقات آن، گزینه‌های متعددی را برای دستکاری و بهبود عملکرد، در اختیار تیرانداز قرار می‌دهد. اما برای مثال، تفنگ تیکا، علی‌رغم کیفیت بالا، گزینه‌های محدودتری برای ارتقاء دارد.

در وزن و سبک ماشه‌ی تفنگ‌ها تنوع زیادی وجود دارد. هر دو نوع ماشه‌ی تک‌مرحله‌ای و دو مرحله‌ای برای استفاده در مسابقات مناسب است. وزن ماشه‌ها از چند اونس تا چند پوند متغیر است. بیشتر تیراندازان از ماشه‌ی تک‌مرحله‌ای استفاده می‌کنند. تقریباً همه‌ی تیراندازان از ماشه‌ای که وزن کشیدن آن زیر یک پوند باشد، استفاده می‌کنند. تعداد کمی از ماشه‌های 2oz مربوط به بنچ‌رست را می‌توان در تفنگ‌های کلاس F به کار برد.

انتخاب نوع ماشه به سلیقه‌ی تیرانداز بستگی دارد. بنابراین، قبل از اقدام برای خرید، سعی کنید با ماشه‌های مختلف کار کنید تا بتوانید مورد مناسب خود را بیابید.

 

لوله‌ی تفنگ

شاید مهم‌ترین اصلاحی که می‌توانید در تفنگ ایجاد کنید، استفاده از یک لوله‌ی سفارشی همراه با یک خان به درستی پیکربندی شده باشد. بیشتر تیراندازان کلاس F از سنگین‌وزن‌ترین کانتوری که می‌توانند تحمل کنند، استفاده می‌کنند و در عین حال، طول لوله‌ی تفنگ خود را 28 تا 32 اینچ نگه می‌دارند. برای کلاس TR می‌توان از کانتوری مشابه با کانتور «هوی پالما» استفاده کرد. در اسلحه‌های کلاس آزاد، تعدادی لوله‌ی صاف، غیر مخروطی، و سنگین وزن را مشاهده می‌کنید. (برخی از تیراندازها به این لوله‌ها «مخروطی صاف straight taper» می‌گویند که این اصطلاحی گیج‌کننده است، زیرا این لوله‌ها مخروطی نیست.)

اینکه برند لوله چه باشد خیلی مهم نیست. همین‌که یک اسلحه‌ساز معتبر آن را تولید کرده باشد، کفایت می‌کند. همچنین، پیکربندی خان چندان مهم نیست. متداول‌ترین نوع لوله، لوله‌ی ضد زنگ است.

آنچه مهم است، محفظه‌ی فشنگ‌خور تفنگ است. در وهله‌ی اول، خوب است به تعمیرکار خود بگویید که در کلاس F تیراندازی می‌کنید و می‌خواهید لوله با ابزار استاندارد خود، خان‌کشی شود. مطمئن شوید خان لوله به گونه‌ای صیقل داده شود که گلوله به خوبی در آن به گردش درآید.

برای کلاس TR، استاندارد خوبی برای شروع وجود دارد. اگر می‌خواهید از کالیبر 308 استفاده کنید، شاید مناسب باشد برای شلیک یک گلوله‌ی 185 گرینی برند «برگر جاگرنات Berger Juggernauts» یا هایبرید Hybrids، از لوله‌ی با نسبت پیچش خان 1 به 11 اینچ استفاده کنید. اگر با تفنگ کالیبر 223 تیراندازی می‌کنید، ممکن است «نسبت پیچش 1 به 6.5 اینچ» برای شلیک گلوله‌ی 90 گرینی Berger VLD مناسب باشد. در مورد میزان پیچش خان از افراد مطلع مشورت بگیرید. کندترین میزان پیچشی را انتخاب کنید که برای شلیک گلوله‌ی شما کافی است.

باید توجه کنید که لوله‌ی تفنگ در کلاس F دوام زیادی ندارد. لوله‌ای که با دقت سه چهارم MOA شلیک می‌کند، واقعاً رقابتی محسوب نمی‌شود. با این همه، بیشتر تیراندازان این دقت را بسیار خوب می‌دانند. پس از دستکاری شیارها یا دندانه‌های دهانه‌ی لوله صرف نظر کنید (مگر اینکه بخواهید از تیونر استفاده کنید). لوله‌ی تفنگ در تیراندازی کلاس F زود مستهلک می‌شود. بنابراین میزان هزینه‌‌ی تعویض لوله را باید مد نظر داشته باشید. به طور حدودی، عمر مفید لوله‌ی تفنگ در کلاس F برابر با 1500 راند در مسابقات است. امیدوارم عمر لوله‌ی تفنگ‌تان بیش از این باشد، اما لوله خیلی زود از بین می‌رود.

 

دوربین

ایده‌ال آن است که دوربین تفنگ کلاس F، قدرت بزرگ‌نمایی بالا داشته باشد. حداقل قدرت بزرگ‌نمایی 36 برابر (36X) است و می‌تواند میزان بزرگ‌نمایی دوربین برای این کلاس تا حدود 50 برابر (50X) نیز باشد. هنگام تیراندازی، خوب است که نشانه‌ی تفنگ را بر یک سمت خال تنظیم کنید. برای اینکار باید بتوانید خال را واضح ببینید. همچنین ممکن است برای تنظیم لوله بخواهید از درجه‌های با دقت یک هشتم دقیقه‌ی قوسی (1/8 MOA) استفاده کنید. این درجه‌ها بالاترین دقت تنظیم لوله را دارند. اینکه بر روی عدسی دوربین، رتیکل (یا شبکه‌ی دوربین) قرار بگیرد، بستگی به سلیقه‌ی تیرانداز دارد. برخی از تیراندازها ترجیح می‌دهند که بعلاوه دوربین، دو تار متقاطع (کراس‌هیر)، یا نقطه‌ای که وسط عدسی را مشخص می‌کند («تارگت دات»، باشد. با این‌حال برخی دیگر از رتیکل در سایترها استفاده می‌کنند. ممکن است بخواهید از «second focal plane» نیز استفاده کنید. در کلاس F، تیراندازی از فاصله دور انجام می‌شود و فاصله‌ی زمانی بین شلیک‌ها زیاد است. در این کلاس، برای کسب امتیاز خوب به دقت بالا نیاز داریم. با توجه به این شرایط، در این کلاس خوب است از رتیکل‌های ظریف استفاده شود. در کلاس F، دوربین صفحه‌ی کانونی اولیه (FFP) زیاد کارآمد نیست. اکثر دوربین های صفحه‌ی کانونی اولیه، رتیکل ضخیم دارند که برای کلاس F مناسب نیست.

وقتی چیزی به کار نیاید، نباید برای آن هزینه کرد. دوربین‌های بنچ‌رست با بزرگنمایی 36 برابر (36X) برند Weaver یا Sightron را می‌توان با کمتر 500 دلار هزینه تهیه کرد. دو دوربین یاد شده کار شما را راه می‌اندازد و ضعف آن دو نسبت به دوربین‌های گران‌قیمت‌تر، ناچیز است.

 

پایه‌ی دوربین

باید دقت کنید استفاده از پایه‌ی دوربین، به بیرون زدن از محدوده‌ی وزن مجاز منجر نشود. آنچه را که مناسب می‌دانید تهیه کنید. همین که دوربین را به درستی نگه دارد، کفایت می‌کند. می‌توانید دوربین را بر ریل پیکاتینی 20 MOA، از طریق حلقه‌های مناسب، سوار کنید.

 

دوپایه‌

دوپایه‌های گوناگونی در بازار وجود دارد. بدون اینکه به جزئیات مدل خاصی بپردازیم، می‌توانیم دوپایه‌ها را به سه دسته تقسیم کنیم.

اولین دسته، دوپایه‌های «سبْک تاکتیکال» است. دوپایه‌های هریس که در همه جا در دسترس است، مثالی از این دسته است. استفاده از دوپایه‌ی هریس در کلاس F متداول نیست. با این‌حال، شما این دوپایه‌ها را در مسابقات می‌بینید. ایراد این دوپایه‌ها این است که باریک اند و معمولاً برای تیراندازی مؤثر به سبک شلیک خاص («استقرار دوپایه»[34]) نیاز دارد که این سبک تیراندازی ممکن است ایده‌آل نباشد. همچنین، در طراحی دوپایه‌های هریس، به کم کردن وزن دوپایه توجه نشده است.

دومین دسته، دوپایه‌های مخصوص کلاس TR است. این دوپایه‌ها اسکی‌گون[35] است. تیرانداز از دوپایه مثل یک تکیه‌گاه استفاده می‌کند. استفاده از این دوپایه، شیوه‌ی تیراندازی را محدود نمی‌کند. این دوپایه‌ها عریض‌تر و پایدارتر از دوپایه‌های تاکتیکی هستند. تنها مورد منفی درباره‌ی دوپایه‌های اسکی‌گون این است که این دوپایه‌ها گران‌قیمت اند و اندکی بدقواره‌اند. قابلیت‌های اضافی این دوپایه‌ها را می‌توان از طریق دیگر تجهیزات جبران کرد و در عمل، به کارکردهای مضاعف این دوپایه‌ها نیاز نیست. بیشتر دوپایه‌هایی که در مسابقه خواهید دید، از نوع اسکی‌گون است.

سومین دسته، دوپایه‌های اهرمکی[36] است. این دوپایه‌ها برای کلاس TR طراحی شده اند. این دوپایه‌ها از ساز و کار اهرمک[37] برای تنظیم نشانه‌ی تفنگ استفاده می‌کند. با این دوپایه می‌توانید با دستی که شلیک نمی‌کنید، نشانه‌ی تفنگ را تنظیم کنید. معمولاُ دوپایه‌های اهرمکی، گران‌قیمت‌ترین نوع دوپایه است. انتخاب دوپایه سلیقه‌ای است. باید در انتخاب دوپایه محدودیت وزن تفنگ را در نظر بگیرید.

 

تکیه‌گاه جلو

تیراندازان کلاس آزاد به تکیه‌گاه جلو نیاز دارند. آنچه برای کلاس آزاد مناسب است، یک تکیه‌گاه جلو‌ی سنگین است که می‌توانید از یک فروشگاه ورزشی معتبر تهیه کنید. نوع گران‌قیمت تکیه‌گاه‌های جلو صرفاً زلم‌زیمبوی بیشتر دارد. تکیه‌گاه‌های ساده [و ارزان قیمت‌ترین] را به سختی می‌توان تنظیم کرد و معلوم نیست این تکیه‌گاه‌ها به آن اندازه سنگین باشد که برای کلاس F مناسب باشد. با این‌حال اگر محدودیت‌های این تکیه‌گاه‌ها را در نظر داشته باشید، قطعاً کارتان را راه خواهد انداخت.

یک سطح بالاتر از تکیه‌گاه‌های ساده، تکیه‌گاه‌های بنچ‌رست است. این تکیه‌گاه‌ها کیفیت بهتر و وزن بیشتری در مقایسه با تکیه‌گاه‌های ساده دارند. این تکیه‌گاه‌ها برای تفنگ‌هایی طراحی شده‌اند که عرض قسمت جلوی آن‌ها 3 اینچ است. این تکیه‌گاه‌ها ساز و کاری برای تنظیم میزان مقاومت هوا در اطراف لوله و تنظیم تراز تفنگ در حین تیراندازی دارد. گاهی اوقات ممکن است استفاده از تکیه‌گاه و دوپایه، آن هم در موقعیت دمر، کمی ناخوشایند باشد. بنابراین، در نظر داشته باشید که کار با برخی پیکربندی‌ها کمی آسان‌تر است.

برای انتهای تفنگ، چندین تکیه‌گاه نیمه‌سفارشی (و البته بسیار گران قیمت) وجود دارد که برای کلاس F و مسابقات بنچ‌رست طراحی شده است. در واقع، این‌ها آثار هنری بزرگ، سنگین، و ظریف است. این‌ها (تکیه‌گاه عقب) تجهیزاتی نیست که به مبتدی‌ها توصیه شود. زیرا این تجهیزات گران‌قیمت است و ماهیت و ویژگی‌های خاص دارد. با این‌حال، این تجهیزات بسیار زیبا است. از نظر فنی، تکیه‌گاه عقب چیز اضافی است. بهتر است تا زمانی که جای پایتان در کلاس آزاد محکم نشده است و دقیق نمی‌دانید که چه چیزی علاوه بر تکیه‌گاه جلو لازم دارید، تجهیزات اضافی نخرید.

 

ریربگ (تکیه گاه عقبی )

بیشتر تیراندازها از کیف‌های عقب به سبک بنچ‌رست استفاده می‌کنند. از این کیف‌ها در هر دو کلاس TR و آزاد استفاده می‌شود. کیف‌های با کیفیت بالا و کف صاف مناسب است. همه‌ی تولیدکنندگان، کیف نیز عرضه می‌کنند. در مورد کیف‌های عقب، چیز زیادی برای گفتن وجود ندارد. فقط اینکه این کیف‌ها باید سنگین باشد. همچنین به ارتفاع کیف و پیکربندی گوش‌های کیف توجه کنید تا با قنداق تفنگ‌تان تطابق داشته باشد. گوش برخی از این کیف‌ها از مواد مختلف (مثل چرم، کوردورا، یا ماده‌ای با روکش براق) ساخته شده است. متاسفانه جز سعی و خطا، راه مناسبی برای تشخیص اینکه کدام کیف مناسب حال شما است، وجود ندارد.

همچنین مشاهده می‌کنید برخی تیراندازها از کیف‌های شن که برای تکیه دادن دست غیر شلیک کننده طراحی شده است، استفاده می‌کنند. با کمک این کیف شن، تیرانداز می‌تواند تنظیم نشانه را بهتر انجام دهد. راه سرراستی برای استفاده از کیف‌ عقب وجود ندارد. باید با سعی و خطا ببینید با توجه به سبک تیراندازی و نوع تجهیزات‌تان، چه شیوه‌ای برای‌تان مناسب است.

 

مهمات

قبل از اقدام به تهیه‌ی مهمات، ببینید برای مسابقه به چند گلوله نیاز دارید. در محاسبه‌ی تعداد گلوله‌های مورد نیاز باید نرخ خرابی گلوله را نیز لحاظ کنید. ضرری ندارد که اندکی بیشتر از آنچه مورد نیازتان است، گلوله به همراه داشته باشید تا در خط آتش به مشکل برنخورید. برای رقابت در کلاس F به مهمات دست‌‌ساز نیاز دارید. منظورم این نیست که از مهمات با کیفیت بالای کارخانه‌ای استفاده نکنید. فقط بدانید که اگر بخواهید در کلاس F به فعالیت خود ادامه دهید، در برخی موارد مجبور خواهید بود که خودتان فشنگ‌ها را پر کنید.

 

تشک تیراندازی

از نظر فنی به تشک نیاز ندارید. با این‌حال، تقریباً همه‌ی تیراندازها از تشک استفاده می‌کنند. استفاده از تشک باعث می‌شود لباس‌تان تمیز بماند. همچنین استفاده از تشک باعث می‌شود روی سطوح سخت یا مرطوب، راحت‌تر مستقر شوید.

 

محافظ چشم و گوش

کارکرد محافظ چشم و گوش واضح است. محافظ چشم و گوش از لوازم بسیار ضروری در حین تیراندازی است. برای ایمنی بیشتر، توصیه می‌شود هنگامی که برای اطلاع از امتیاز خود داخل گود می‌روید و به هدف نزدیک می‌شوید، از کلاه ایمنی استفاده کنید.

 

نشانگر باز بودن گلنگدن (Open Bolt Indicator)

به نشانگر باز بودن گلنگدن، «نشان‌گر خالی بودن خان»[38] (ECI) نیز می‌گویند. نشانگر ECI یک قطعه‌ی پلاستیکی است که در خان تفنگ قرار می‌گیرد و به شیوه‌ای که با چشم قابل مشاهده است، تیرانداز را از ایمن بودن شلیک آگاه می‌کند. ECI جزو تجهیزات ضروری ایمنی است. چند تا ECI برای خود تهیه کنید. ارزان است.

 

دوربین دیده‌‌بانی (اسپاتینگ اسکوپ)

دوربین تفنگ شما به اندازه‌ی کافی قدرت بزرگ‌نمایی دارد که با آن بتوانید دیده‌بان[39] و «دیسک نشان‌گر امتیاز»[40] را ببینید. برخی از تیراندازان دوست دارند هنگام شلیک از دوربین دیده‌‌بانی استفاده کنند تا بتوانند «سراب را بخوانند»[41]. (توضیح اینکه هنگام تیراندازی در روزهای گرم، در اثر گرما و شاید وزش باد، در هوا موج‌های حرارتی شکل می‌گیرد. موج‌های حرارتی باعث اعوجاج و جابجایی تصویر هدف در دوربین تفنگ می‌شود. به این اعوجاج و جابجایی تصویر، سراب گفته می‌شود. با تشخیص الگوهای حرکتی موج‌های حرارتی می‌توان شدت و جهت وزش باد را تشخیص و دقت تیراندازی را افزایش داد‌).

قطعاً برای امتیاز خوب گرفتن، به دوربین دیده‌‌بانی نیاز خواهید داشت. از اینکه دوربین دیده‌بانی ندارید، نگران نباشید. یک دوربین دیده‌بانی می‌تواند کار سه تیرانداز را راه بیندازد. اگر خودتان دوربین دیده‌بانی ندارید، می‌توانید از دیگران قرض بگیرید. ولی برای محکم‌کاری بهتر است خودتان یک دوربین دیده‌بانی همراه داشته باشید. دوربین با لنز 60 تا 80 میلی‌متر که حدود 25 تا 30 برابر قدرت بزرگ‌نمایی داشته باشد، برای شما مناسب است. می‌توانید چشمی «لانگ‌آی‌ریلیف» (Long Eye Relief) را نیز تهیه کنید. با داشتن این چشمی دیگر بین عملکرد عینک تیراندازی شما و کار با دوربین تفنگ‌تان، تداخلی وجود نخواهد داشت. نیازی نیست که پول هنگفتی برای دوربین خرج کنید تا با کیفیت ترین نوع دوربین را تهیه کنید. همین‌که با دوربین بتوانیم هدف را ببینیم، کفایت می‌کند. نمی‌خواهیم با این دوربین، طبیعت‌گردی کنیم و پرندگان را تماشا کنیم.

 

صندلی یا چهارپایه

هنگام محاسبه‌ی امتیاز باید یک گوشه‌ای بنشینید ومنتظر باشید. هرچیزی که برای نشستن خود در نظر گرفته‌اید، کارتان را راه خواهد انداخت.

 

ابزارها

مطمئن شوید هر وسیله‌ای که برای تفنگ خود نیاز دارید، همراه‌تان باشد. شاید باور نکنید، اما بسیاری از تیراندازان بوده‌اند که به خاطر شل بودن یک پیچ در اسلحه یا تجهیزات‌شان، مسابقه را باخته‌اند. حتی اگر ابزاری که آورده‌اید، به کارتان نیاید، ممکن است به دیگر هم‌گروهی‌ها یا رقبای‌تان کمک کند. می‌توانید یک میله‌ی برنجی هم‌اندازه با قطر داخلی لوله‌ی تفنگ‌تان به همراه داشته باشید تا در صورت گیر کردن گلوله در تفنگ، گلوله را با کمک میله‌ی برنجی خارج کنید.

 

چاشت و آذوقه

یک مسابقه‌ی تیراندازی عادی بیش از نصف روز طول می‌کشد. حتماً غذای کافی و آب با خود بیاورید تا بتوانید گرمای هوا در تابستان را تحمل کنید.

کرم ضد آفتاب، لباس بارانی، و اسپری دافع حشرات

حتماً برای جلوگیری از آفتاب سوختگی و در امان بودن از نیش حشرات، کرم ضد آفتاب و اسپری دافع حشرات را همراه خود بیاورید. کلاه لبه‌دار نیز برای در امان بودن از آفتاب، مناسب است. در شرایط بد جوی، به یک لباس بارانی سبک برای خشک نگه داشتن خودتان، و به [چادر] برزنت برای خشک نگه داشتن تجهیزات‌تان نیاز خواهید داشت.

 

پول نقد

از شما به عنوان حق ورود، پول می‌گیرند. ممکن است در مسابقات، از شما چک یا برداشت از کارت اعتباری را نپذیرند. پس پول نقد با خود بیاورید.

 

قلم، کاغذ، و تخته‌شاسی

خوب است گاهی اوقات، حین مسابقه یادداشت برداری کنید. برخی از تیراندازان دوست دارند نتیجه‌ی هر شلیک خود را ثبت کنند. برخی دیگر به این کار علاقه‌ای ندارند. در هر صورت، خوب است که قلم، کاغذ، و تخته‌ی گیره‌دار را، برای زمانی که خواستید از اطلاعات مورد نظر خود یادداشت بردارید، به همراه داشته باشید.

 

در قسمت بعد، خواهید دید: مسلح‌سازی تفنگ در کلاس F

در این پست، مبانی تیراندازی در کلاس F و تجهیزاتی را که برای تیراندازی ممکن است لازم باشد، مرور کردیم. حال نوبت آن است که به مسلح کردن تفنگ در رقابت‌های کلاس F بپردازیم. در بخش دوم این سری مقالات (که به زودی منتشر خواهد شد)، به این مهم پرداخته‌ایم.

دامون کالی خالق وب‌سایت «بایسون بالیستیکس» (Bison Ballistics) است. او ساکن ایالت نبراسکا در امریکا است و تیرانداز رشته‌ی high power rifle  است.